Metabole acidose:
Wanneer door niet-respiratoire oorzaken de concentratie zuren in het bloed abnormaal wordt verhoogd, zullen deze zuren gebufferd worden door bicarbonaat. De concentratie HCO3 in het lichaam zal dalen (omdat dit bicarbonaat voor een deel “opgebruikt is”). Er is dus minder base in het bloed en de pH daalt. Dit noemt men een metabole acidose.

Respiratoire alkalose als compensatie:
De longen werken vrij snel (binnen minuten) dit lage pH tegen door CO2 in verhoogde mate uit te ademen, waardoor de pH na verloop van tijd weer genormaliseerd wordt. Een primaire metabole acidose met een laag HCO3 gehalte wordt zo uiteindelijk met een laag CO2 gehalte (respiratoir) gecompenseerd.

STOORNIS COMPENSATIE CLASSIFICATIE
pH ↓ HCO3 PCO2 respiratoir gecompenseerde metabole acidose
PCO2 HCO3 metabool gecompenseerde repiratoire acidose
pH ↑ HCO3 PCO2 respiratoire gecompenseerde metabole alkalose
PCO2 HCO3 metabool gecompenseerde respiratoire alkalose

Deze tabel toont de primaire zuur-base stoornissen en hun compensatoire mechanismen.