In het verzamelsysteem van de nieren vindende laatste aanpassingen in de samenstelling van de urine plaats door de selectieve terugresorptie van water. Ook worden selectief natrium-, kalium-, waterstof- en bicarbonaationen terug geresorbeerd of juist uitgescheiden.
Er zijn twee typen cellen verantwoordelijk voor deze selectie reabsorptie of secretie:
- de hoofd (of principale) cellen;
- de intercalaire cellen.
Deze twee typen cellen vormen de tubuluswand van de distale tubulus en corticale verzamelbuizen.
De intercalaire cellen zijn met name verantwoordelijk voor secretie van waterstofionen (H+) en reabsorptie van bicarbonaationen (HCO3-). Deze processen vinden plaats middels actief transport via H+-ATPase pompen in het luminale membraan van de intercalaire cellen. ATP vormt de energiebron voor dit actieve transportmechanisme, waarbij waterstofionen tegen hun concentratiegradiënt in worden verplaatst naar het tubulaire lumen. Voor de secretie van elk waterstofion wordt een bicarbonaat-ion heropgenomen in het lichaam. Dit mechanisme draagt bij aan de regulatie van de zuur-base balans. Daarnaast reabsorberen de intercalaire cellen een deel van de kaliumionen in het tubulaire filtraat.
De principale cellen zijn met name verantwoordelijk voor de reabsorptie van water en natriumionen en de secretie van kaliumionen. Deze reabsorptie en secretie wordt gereguleerd door twee verschillende hormonen:
- aldosteron
- ADH.
Zowel aldosteron als ADH hebben als doel het intravasculaire volume en de bloeddruk te herstellen.
Voor een overzicht van de tubulaire reabsorptie en secretie in het late segment van de distale tubulus en de corticale verzamelbuizen kan de volgende overzichtstabel worden bekeken.