Buffers als eerstelijnsverdediging bij zuur-base stoornissen
Buffers zijn stoffen die zuren en/of basen reversibel kunnen binden en hiermee de werking van deze zuren of basen tijdelijk kunnen elimineren. De werking van buffers is snel en vindt binnen seconden plaats. Hiermee zijn buffers de eerstelijnsverdediging van het lichaam tegen abrupte veranderingen in het zuur-base evenwicht.
Buffers binden H+ ionen, of geven deze juist af afhankelijk van de pH. Dit dient als tijdelijke oplossing, tot het lichaam langdurige mechanismen heeft ingesteld om de zuur-base balans te herstellen.
Elke substantie die reversibel H+ ionen kan binden of afgeven kan in principe worden beschouwd als een buffer.
Intracellulaire buffers:
Er bestaan zowel buffers in als buiten de cel. De belangrijkste intracellulaire buffers zijn hemoglobine en fosfaat. Zowel hemoglobine als fosfaat zijn in staat H+ aan zich te binden en vervolgens weer los te laten. De werking van fosfaat als buffer ziet er in formulevorm als volgt uit: H2PO4– ↔ H+ + HPO42-.
Extracellulaire buffer
De belangrijkste extracellulaire buffer is het bicarbonaat buffersysteem. Dit systeem is extreem effectief omdat de concentraties van bicarbonaat en koolstofdioxide onafhankelijk van elkaar kunnen worden gereguleerd. Dit buffersysteem is een “open systeem” want het lichaam kan de componenten van het systeem via longen en nieren uitscheiden of juist opnemen.